Veel Nederlandse leiders zijn trots op hun capaciteiten. Ze beoordelen zichzelf als benaderbaar, mensgericht, stimulerend, ruimte gevend en inspirerend. Klinkt goed, toch? Er is alleen één probleem.

Volgens medewerkers zijn leidinggevenden juist afstandelijk, directief, bieden ze weinig ruimte voor initiatieven, gebruiken ze het talent van mensen onvoldoende en zijn ze simpelweg niet inspirerend. De conclusie? Managers zijn veel te blij met zichzelf. Een krachtig voorbeeld van hoe we onszelf voor de gek kunnen houden. Hoe kun je van een ‘blije eikel’ veranderen in een ‘bloeiende boom’?

Stap 1: Verander je attitude

De eerste stap is het veranderen van je attitude. Een eikel leeft vanuit de gedachte What’s in it for me? Het gevolg van deze houding is dat je je aan van alles en nog wat vastklampt en je steeds egoïstischer gaat gedragen. Als leidinggevende draait het niet om jou. Het verschil tussen een medewerker en een leider is dat je als medewerker verantwoordelijk bent voor je eigen resultaten en als leider voor de resultaten van anderen. Een boom is er juist voor zijn omgeving. Hij leeft vanuit de gedachte What’s in me for you? Dat is veel socialer en het gevolg van deze houding is dan ook vrijgevigheid en vertrouwen. Een boom wortelt diep in de aarde en staat open naar de hemel. Hij gebruikt voedsel, water en kooldioxide uit zijn omgeving en zet dit om in heerlijke vruchten en zuurstof. Als leider ben je net als een boom geroepen om waarde toe te voegen en leven voort te brengen. Het gaat erom dat je medewerkers floreren zodat zij jullie klanten goed kunnen bedienen.

Stap 2: Verander je gedrag

De tweede stap is stoppen met het gedrag dat medewerkers belemmert in hun groei. Managementauteur Peter Drucker zegt het als volgt: ‘We spenderen een hoop tijd om leiders te leren wat ze moeten doen. We besteden te weinig tijd om hen te leren wat ze niet meer moeten doen. De helft van de leiders die ik ben tegengekomen, hoef je niet te vertellen wat ze moeten doen. Ze moeten leren waarmee ze moeten ophouden.’ Waarmee dien je als leidinggevende onmiddellijk te stoppen?

# 1. Altijd willen winnen

Het meest voorkomende probleem onder leiders is altijd willen winnen. Waarschijnlijk heeft jouw competitiedrang ervoor gezorgd dat je überhaupt een leidinggevende rol hebt gekregen. Het is dus een sterke eigenschap, laat daar geen twijfel over bestaan. Maar als je wilt bewijzen dat jij de slimste persoon bent in de vergaderruimte, dan is er weinig ruimte voor andere meningen. ‘Altijd willen winnen’ kent verschillende uitingsvormen zoals: zaken in eigen hand houden, mensen kleineren, informatie achterhouden en bepaalde medewerkers voortrekken. Een te grote dominantie van jou als leider zorgt ervoor dat talentvolle medewerkers niet tot bloei komen. Jouw uitdaging is nu om medewerkers te laten winnen.

# 2. Vertellen hoe het zit

Veel leiders willen graag gevolgd worden en vertellen hoe het zit. Ze vertonen nog restjes van de top-down managementstijl toen zij medewerkers uitlegden wat ze moesten doen. ‘Vertellen hoe het zit’ kent verschillende uitingsvormen zoals: in elk gesprek jouw duit in het zakje doen, anderen de maat nemen, reageren met de woorden ‘nee’, ‘maar’ of ‘eigenlijk’ en rondbazuinen hoe slim je bent. Vandaag de dag willen medewerkers geïnspireerd worden om samen dingen te ontdekken die het bedrijf en de klanten vooruithelpen. De uitdaging is om elke keer als je iets wilt zeggen diep adem te halen en je af te vragen: voegt dit echt waarde toe?

# 3. Micromanagement

Eén van de grootste irritaties op de werkvloer is al decennialang de micromanager. Micromanagement uit zich onder andere in: niet delegeren (ik kan het zelf beter en sneller), geen vertrouwen hebben in anderen, je focussen op futiliteiten en onvermogen om complimenten te geven. Hierdoor veroorzaak je precies datgene waar je zo bang voor bent: minder productiviteit. Het gevoel van permanent toezicht vermindert de werking van het werkgeheugen, wat ten koste gaat van de aandacht en het leren van nieuwe vaardigheden. Omdat de focus bij medewerkers verschuift van hun bezigheden naar de toezichthouder raken ze verlamd. Het effect? De frustraties nemen toe en het werkplezier neemt af. Jouw uitdaging is om richting te geven, de grote lijnen in de gaten te houden en te delegeren zodat je zelf overbodig wordt.

Mond dicht en luisteren

Waar gaat het mis bij jou? Om daarachter te komen heb ik een test ontwikkeld over 21 gewoonten die groei belemmeren. Je kunt deze kosteloos downloaden via deze link. Vraag een aantal medewerkers die je vertrouwt om feedback en bespreek de uitkomsten met hen. Stel hen vervolgens de vraag: ‘Waar moet ik mee stoppen om een betere leidinggevende te worden?’. De kunst is om vervolgens je mond dicht te houden en goed te luisteren.

Meer over hoe je het zelforganiserende vermogen in mensen aanwakkert, lees je in het boek De kracht van organisch leiderschap.